زراعت بالنگو ( قارا بزرک)

بالنگو ؛ گیاهی یکساله و غیر چوبی به طول تا چهل سانتیمتر و از خانواده نعناعیان میباشد .اندام هوایی گیاه بسیار معطر است ولی هدف از کشت آن تولید دانه های سیاه رنگ آن است که خواص دارویی فراوانی از جمله درمان یبوست و رفع نفخ و مسکن درد و تقویت کننده قلب و رفع وحشت و درمان اسهال و آرامبخشی از جمله آنهاست. این گیاه طبق رای حکمای طب سنتی گرم و تر است. دو نوع ان کشت میشود. یکی بمنظور تولید دانه و دیگری با هدف تولید اندام هوایی.

در کشور محدودیت منابع آب داریم. قبول میکنیم در حوزه زراعت باید بسمت کشت گیاهانی برویم که نیاز آبی کمتری دارند و از نظر ارزش اقتصادی توجیه پذیر باشند و بالنگو یکی از آنهاستگ
نیاز آبی این گیاه 150 میلیمتردر سال است البته با یک پراکنش مناسب.

چون نگارنده خود کشاورز هستم و همیشه برای کشتهای جایگزین در ذهن سوالاتی داشتم برای سهولت در کاربرد مطالبی را بصورت سوال و جواب مکتوب میکنم .

1.گیاه در چگونه بستری کشت شود ؟

جواب.هرنوع خاکی اعم ازشنی.سنگریزه ای.رسی ویاامیزه ای ازانها مناسب کشت اینگونه است .
2.چگونه بستررااماده کنیم؟

چنانچه زمین دارای بذور علفهای هرز باشد با استفاده ازیک نوع  بذرکش بسترراعاری ازبذورمزاحم نموده وکود دهی صورت میگیرد.

3. چه نوع کودی و به چه میزان؟

توصیه حقیر استفاده از کودهای شیمیایی است .در هکتار 300 کیلو فسفات و اوره به نسبت 2و1( فسفات 2 و اوره1 )
بعد از شخم کود را در بستر پاشیده عملیات اختلاط با خاک انجام میشود. واضح است اینمقدار کود بصورت مخلوط و قبل از کشت است.

4.چه مقدار بذر لازم است؟

مقدار بذر لازم به شرایط جوی بستگی  دارد اگر هوا مرطوب باشد 7 کیلو کافی است ولی در صورت خشک بودن هوا تا 20 کیلو مصرف بذر داریم (درهکتار)

5.فصل کشت چه موقع است؟

در دو زمان کشت میشود اوایل ابان و اواخر بهمن ولی کشت پاییزه اقتصادی تر است.
6.چگونگی بذر پاشی را توضیح دهید؟

چون مزرعه ام کوچک است بذر پاشی دستی است. بذر را در سطح پاشیده و بدون هیچگونه عملیاتی بمنظور پنهان کردن بذرها ابیاری صورت میگیرد (بذرهاییکه درخاک دفن شوند توان سبز شدن را از دست میدهند)
7.دوره ابیاری و انچه را در این مورد لازم میدانید بیان کنید؟

بلافاصله بعد از بذر پاشی به روش بارانی یا غرقابی اولین ابیاری صورت میگیرد .چنانچه اسمان ابری  یعنی هوا مرطوب باشد بذرها جوانه میزنند و با شروع جوانه زنی ابیاری متوقف میشود (یکمرحله ابیاری)
ولی اگر رطوبت کافی نباشد روز سوم ابیاری تکرار میشود (این ابیاری نسبت به مرحله قبل خیلی سبکتر است)
بهرحال با شروع جوانه زنی ابیاری متوقف میشود.

مراحل بعدی ابیاری از اول بهمن و به فاصله 20 روز ازهم(بدیهی است چنانچه در این بازه زمانی بارندگی داشته باشیم مرحله یا مراحلی از ابیاری حذف میشود)

8.آفات  در مراحل کاشت و داشت ؟ چون بذر در سطح زمین قرار میگیرد بعد ازبذر پاشی مورچه بدترین افت است. برای مبارزه با این افت قبل از بذر پاشی، بذرها را با سمی چون سوین الوده کرده سپس بذرپاشی صورت میگیرد. دومین افت در مراحل پایانی فصل داشت باران است چون کپیتولهای رسیده گیاه نسبت به رطوبت حساسند با بارنگی باز و دانه ها میریزند لذا وقتی تنها حدود سی درصد گیاه رسید باید برداشت شروع شود(مقدار نارس گیاه با رطوبت خود گیاه  درانبارتکامل مییابد)

9.زمان برداشت راچگونه تشخیص دهیم؟

معمولا در نیمه اول فروردین از قسمت یقه گیاه کاپیتولهای حاوی دانه رنگ سبز خود را از دست داده به زرد متمایل میشوند ، وقتی حدود یک سوم ساقه ها تغیر رنگ دادند باید برداشت شوند.

10. انچه را در مورد برداشت لازم میدانیم بیان کنید؟

از قدیم این ضرب المثل (نارس به ما رسیده بهتر از رسیده به ما نرسیده  است)کاربرد زیادی داشته. از جمله در مورد بالنگو، اگر تعجیل در برداشت نشود با اندک بارندگی دانه ها ریخته و زحمت هدر میرود. بعلاوه نظر به اینکه بوته ها قبل از خشک شدن برداشت شده و در انبار سرپوشیده نگهداری میشوند باید مراقبت شوند دچار پوسیدگی نشوند.

11.دانه ها چگونه جدا میشوند؟

در کشت محدود نگارنده جدا سازی با رطوبت دهی و دستی است. روش کار بدینصورت است که گیاهان خشک شده را دسته دسته در اب فرو برده به سرعت خارج نموده درسطح شیبداری قرارداده تا اب ان کاملا بچکد ،سپس درحالیکه مرطوب است درون چادری محکم میبندیم ،بعد ازحدود ده تا پانزده دفیقه چادر را بازکرده با تکان دادن بوته ها دانه ها جدا میشوند. گر چه تجربه ای در خصوص جدا سازی ماشینی ندارم ولی به نظر میرسد با دستگاه شالیکوبی بتوان عمل جدا سازی را انجام داد، چون کاپیتولهای حاوی دانه از نظر ظاهر مثل کاپیتولهای برنج است.

12. ایا از کاه و کلش ان استفاده ای میشود؟

فعلا بعنوان خوراک دام مصرف میشود ولی بی شک در آینده بشر از بوی مطبوع ان نمیگذرد و حتما اسانسی گرانبها از ان استحصال میکند.

13 .میزان متوسط تولید در هکتار چقدر است؟

تقریبا هفتصد کیلو.

14. ایا کشت را اقتصادی میدانید؟

در اقلیمهای کم آب و خشک که زراعتهای پر مصرف در آب ممکن نیست بله.